9 november 2018

Elk jaar als ik op 5 december ‘s morgens rond 6.00 u. weer bij Grime-atelier Bessels aan de Rielerweg in Deventer het pand binnenstap, weet ik het helemaal zeker: hij bestaat écht! Sterker nog, hij heeft veel, héél veel broers die er precies zo uitzien als hij. Dat komt goed uit, want van elk kledingstuk hebben ze er daar tientallen aan de haak hangen of in de kast liggen. Sint is natuurlijk heel blij met zo’n grote familie, want zonder die broers kan hij anders natuurlijk nooit al die scholen op één ochtend bezoeken. Van je familie moet je het dus inderdaad maar hebben in dit geval. Een héél enkele keer heb ik zelfs een zus gezien die in de Sintkleren ging, compleet met baard en haardos, maar die herken je natuurlijk onmiddellijk, want daar zit de buik veel te hoog… dus dat is natuurlijk gewoon een nepperd! Ik ga er zelf van uit dat dit dus ook een grapje was, want Sint heeft op zich een zeer serieuze taak.

Door de jaren heen heb ik de meeste broers wel een beetje leren kennen. Je zit namelijk zo een half uur op de wachtstoel met al die drukte en dan nog eens een half uur in de grimeerstoel. Allemaal mensen die onbevangen, met een open blik, veel humor en vol verwachting in de stoel gaan zitten en sterke verhalen delen over belevenissen van vorige jaren… Het is vroeg, héél vroeg in de ochtend, en de eerste Sint (in vol tenue en volledig in de rol) grapt… “Is de Sint eigenlijk getrouwd?” Er is altijd wel iemand die “Nee!” zegt en dan de opmerking “Gelukkig, dan ben ik dus toch niet vreemd gegaan vannacht…” Dat is wel een beetje de onderkant van het niveau Sinten, maar ik héb meegemaakt dat zelfs een intellectuele Sint uit de bocht vliegt op z’n verjaardag. Ook zijn er elk jaar weer Sinten die aangeven nu toch écht de pijp aan Maarten te gaan geven, maar het jaar erop blijkt steeds weer dat Sint Maarten al meer dan een jaar niet gezien heeft, natuurlijk. Kortom, eenmaal geraakt door het pepernotenvirus raak je het nooit meer kwijt. De grote pot koffie die al sinds vijf uur klaar staat, de grote bak met “diabetes type 2 noten” die vrijwel alleen door de pre-Sinten wordt geplunderd (dat kan namelijk nog zolang de baard er niet aan zit), zijn hier natuurlijk mede debet aan.

Sinten zitten bij Bessels in een heel andere ruimte dan Pieten, dus ik begrijp die zwarte Piet-discussie best. Niet iedereen kan ten slotte een echte zwarte Piet zijn. Die discussies zijn pogingen om alle zaken die zich écht onderscheiden van het gemiddelde weer te vereffenen tot het gemiddelde… en… er zijn altijd tegenstanders, wat je ook doet. Ik zou me er dus niet te druk om maken als iemand roept dat zwarte Piet niet langer kan en dat zelfs een witte Kerst, een zwarte zaterdag of een blauwe maandag ter discussie zouden moeten staan. Discrimineren betekent onderscheid maken, en het is historisch bewezen dat dit van groot belang is voor het voortbestaan van onze soort. Trouwens, ook qua kleur doen we het al vele jaren geweldig. De vele blauwe Pieten (avondploeg) doen het al vele jaren vrijwel net zo goed als de ouderwetse zwarte… dus dat onderscheid mag ook al weg. En, ook al zouden we het Sinterklaasfeest vanuit een multiculturele context wellicht nu niet meer in deze vorm bedenken (vele kleuren Pieten is ook niet verkeerd, maar wel ff wennen), dan betekent dat toch niet dat we daarmee heel krampachtig onze cultuur landelijk en per vandaag moeten verloochenen? Maak je niet druk, Sinten worden echt niet achtergesteld! Het worden natuurlijk nooit echte bruine, blauwe of zwarte Pieten, net zo min als niet iedereen vrachtwagenchauffeur kan zijn, maar sommigen zich moeten opofferen om ons land te besturen of om dokter te worden. Maar ik dwaal af…

Het is raar wat het met je doet, die grime… De mantel heeft nog niet zoveel impact, maar als ik Sint in de spiegel zie ontstaan met de baard, de snor, al dat haar en met z’n rode bril op de neus… dan merk ik pas dat m’n stem ook ineens is veranderd… en dat geldt niet alleen voor mij, maar voor iedereen die deze metamorfose doormaakt. Het wordt ook ondersteund door Ton en Joke, de (hoofd)grimeurs, want je wordt ook door hen steevast met Sint of Piet aangesproken (altijd fijn als blijkt dat ze je naam kennen). Trouwens, wist u dat midden op het haar een drukknoop is geïmplanteerd om het keppeltje op vast te klikken? Het nut van een tattoo, een veiligheidsspeld door je oor of een ring door je neus heb ik nooit ontdekt, maar zo’n drukknoopje… Geniaal!

De onderlinge woordspelingen tussen Sinten en ook tussen de Sinten en Pieten zijn niet van de lucht. Soms op het randje, maar wel altijd vol humor en met de goede ondertoon… Het zou me echter desondanks niet verbazen als er straks ook een “Me Too” voor Sinten en voor Pieten komt, want niet iedereen kan dat, uitgerekend op z’n verjaardag, waarderen natuurlijk. Als de staf, de mijter, de handschoenen en niet te vergeten de ring ook hun plekje hebben gevonden, wordt het tijd om de grime te bedanken, alle heiligmannen een superdag te wensen en aan de reis ‘naar school’ te beginnen. De Sinterklaas-commissie bepaalt elk jaar welk avontuur we nu onderweg weer gaan beleven. Het komt echter ook voor dat Sint zélf achter het stuur moet, en hoewel dat volgens mij formeel niet is toegestaan, heeft oom agent er bij mij nog nooit een punt van gemaakt. Da’s eigenlijk ook wel weer logisch, want anders krijgen zijn kindertjes natuurlijk geen cadeautjes en zie dat als agent thuis maar eens te verkopen! Zo’n schoolplein vol enthousiaste kinderen, de tekeningen en cadeautjes die Sint krijgt van de kleintjes, de verlegen wegkijkende peutertjes op de arm van paps of mams… het zijn gouden momenten die alleen een Sint meemaakt en hem soms ook even een heel klein traantje uit z’n ooghoek doen laten ontsnappen, zó mooi! Zelfs als hij die dag een uur tevoren op z’n bestemming was en iedereen zeer melig een prettige dag wenst. Dus ik weet het zéker… Sint bestaat echt! (en hij is nog lang niet toe aan een opvolger!)

Jeroen Teelen 2018

040521 / 2336

040522 / 2489