16 november 2018

Ik denk dat vrijwel alle wat oudere Deventenaren het stempeltje nog wel kennen… Als je ergens meldde dat je in Deventer woonde, kreeg je steevast als antwoord: “Moskou aan de IJssel”. Ik ben er zelf geboren en getogen en nog steeds een groot liefhebber van die stad. Mijn vrouw is als jonge import hier gekomen en heeft eigenlijk ook bijna haar hele jeugd in Deventer beleefd. Ons eerste eigen huis was eind jaren zeventig een toen nog redelijke middenstandswoning aan een drukke straat (Veenweg 89). Het was eerst van mijn grootouders en daarna van mijn oom en tante geweest. De verbouwing deden we zelf, dus die kwam nooit af… een dankbaar onderwerp voor verjaardagsfeestjes en een rechtvaardiging voor mijn gereedschapskooplust, dus je hoort me niet klagen. Na bijna tien jaren woonplezier, nog steeds zonder plinten langs de vloer en met missende raampjes in sommige (nieuwe) deuren, kwam er eind jaren tachtig de behoefte om, met de kinderen (toen vier en twee), toch te verhuizen naar een wat ruimer huis (ik heb veel hobby’s). Mijn insteek is altijd geweest: “Ik wil best een keer verhuizen, maar dan ook in één keer goed”. Dat ge-hop dat we sommigen zagen doen, was niets voor ons. We hebben vervolgens twee jaren, of nog iets langer, alles in Deventer bezocht dat te koop was, gekeken naar ontwikkelplannen, maar helaas…

Toen m’n moeder op een ochtend belde dat er een prachtig stukje grond te koop was op een mooie locatie in Twello, waar we zelfs ons eigen ontwerp konden realiseren, hebben we dat gekocht en er een mooi huis op gebouwd. Inderdaad… met heel veel hobbyruimte…

Omdat ik door mijn Teleac-computercursussen blijkbaar toch wat bekendheid had gekregen (je had toen maar twee zenders, dus je kon er ook niet omheen…), werd ik tijdens een bezoek aan de Deventer schouwburg aangesproken door onze toenmalige burgervader Cees Waal. Hij kwam naar me toe en zei: “Jeroen, ik heb gehoord dat je gaat verhuizen naar Twello. Waarom?”. Ik flapte er uit dat we inderdaad lang hadden rondgekeken in Deventer omdat we er graag wilden blijven, maar we hadden ontdekt dat als je premie A zocht, je keuze genoeg had. Premie B werd al iets moeilijker en premie C was vrijwel onmogelijk. “Wij willen graag premie H, dus moéten we de stad wel uit” was mijn reactie. Hij lachte, maar ik zei erachteraan dat het partij-ideaal op deze wijze wel leidt tot een monocultuur en dat me dat niet goed leek voor de gemeenschap. Ik heb hem daarna niet meer gesproken en hij heeft vast heel veel betekend voor de stad, maar op dit punt… Gelukkig herkende ik deze houding niet meer in de latere Deventer burgervaders, James van Lith (ook PvdA trouwens) en Andries Heidema (CU). Zij hebben er (samen met de lokale initiatieven en politiek natuurlijk) weer een mooie gemêleerde stad van gemaakt, maar je proeft en ziet nog steeds de gevolgen van het ‘mono-beleid’ dat er destijds was. De zogenaamde ‘terrasbingo’ is niet voor niets in Deventer bedacht (64 velden met opschriften over voorbijgangers als; veel te dik, zwanger en rokend, T-shirt boven bierbuik uit, etc. etc.).

Een prachtige stad dus… en achteraf blij dat de tijd op momenten ook even heeft stilgestaan en er bijvoorbeeld geen geld was om (achteraf bezien natuurlijk) domme dingen te doen met het erfgoed. Helaas hebben we Huize Louise en Hotel de Leeuwenbrug er niet mee behouden, maar het Bergkwartier heeft het, dankzij particulier initiatief overigens, gelukkig wel overleefd. Was dat er niet geweest, dan waren de middeleeuwen (het hele ‘Dickens’-Bergkwartier) grotendeels uit Deventer verdwenen. Het is een beetje makkelijk om nu met een vingertje naar de politiek of ambtenarij te wijzen, maar het betekent wel dat er soms meer dimensies aan een onderwerp zitten dan slechts een financiële, functionele of politieke. We moeten altijd extra voorzichtig zijn met irreversibele stappen als het gaat om onze mooie binnenstad. Ik ben niet rechts of links en ook nooit lid geweest van een partij, want ik ben ervan overtuigd dat je bestuurlijk soms een linkse moet uitdelen en soms een rechtse (voor wie daar dan toch aan hecht). Maar ja, mijn insteek (partijloos) is niet aan de macht, dus we moeten het doen met partijen en dus ook dealen met partijbelangen. Dat vind ik eigenlijk wel jammer, want partijbelangen stroken lang niet altijd met het belang van de gemeenschap, en daarvan zijn voorbeelden te over! Het lijkt me veel meer van belang dat je vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid luistert naar wat er leeft in de gemeenschap en oprecht probeert de benodigde wijsheid te mobiliseren (niet eens per se uit eigen gelederen) om de juiste beslissingen te nemen. Misschien komt dat er ooit wel van of misschien zijn we inmiddels al bijna zover, maar die wijsheid heb ik, zeker toen, node gemist. Ook onlangs heb ik nog meegemaakt dat een partij in de krant opzettelijk onzin verkondigt… “Anders komen we niet in het nieuws,” was de letterlijke reactie van de fractievoorzitter toen ik daar vragen over stelde! Dat de kosten, die je dan als consequentie maakt (veel werk voor ambtenaren om het proces erachter goed in te vullen), wel door de burger moeten worden betaald, werd blijkbaar als minder belangrijk beschouwd. Er waren zelfs ambtenaren die vonden dat ik daar niet zo moeilijk over moest doen, want “dat hoorde bij het politieke spel”. Ik vind dat zeer verwerpelijk. Er was dus geen enkele motivatie naar de samenleving, slechts een egoïstische naar de eigen partij en dat gevaar ligt bij partijen ‘natuurlijk’ altijd op de loer. Maar ik dwaal een beetje af…

Het belangrijkst voor de gemeenschap lijkt me wel het behouden van álle niveaus en denkrichtingen in een stad, dus de pluriformiteit. Je hebt elkaar nodig, ook de ‘levensgoeroes’ (Joshka’s), de culturele verenigingen, de ‘dorpsgekken’ en zelfs de ‘buiten-de-lijntjes-kleurders’. Ze zijn, naast de functionele groeperingen die sowieso noodzakelijk zijn, allemaal belangrijk om een leuke, leefbare gemeenschap te behouden. Ik hoop dat onze Raad, naast het nemen van verstandige beslissingen, er dus ook vooral voor waakt dat er ooit weer een blunderende mono-gedachte (vanuit welke partij dan ook) de boventoon kan gaan voeren en dat een overtuiging van gezamenlijke bestuurlijke verantwoordelijkheid het voortaan altijd mag winnen van een partijbelang.​⬤

Jeroen Teelen 2018 (Deventenaar in hart en nieren, maar nog steeds woon(pr)achtig in Twello)

040521 / 1880

040522 / 2066