29 Wat ga je studeren als je later groot bent?
7 december 2018
Als kind al vond ik alles interessant dus je kon me eigenlijk voor heel veel dingen enthousiast maken. Ik was echter nergens een echt groot talent in. Je hoort me echt niet klagen hoor want ik ben zeer tevreden, maar het was gewoon zo. Rond om me heen was het niet veel anders. Die echte kind-talentjes kom je (misschien zelfs maar gelukkig ook) heel weinig tegen. Zelf kende ik er geen. Sport vond ik wel aardig maar vooral omdat je dan geen taal of rekenen had, maar dat het me echt interesseerde? Nee, eigenlijk niet… Ik vond het prachtig als iemand iets goed kon hoor, balletje hooghouden of zo, maar ik zou het niet in m’n hoofd halen om dat zelf te gaan oefenen. Het leek me voor mijzelf niet zinvol om dat te kunnen.
Het enig opvallende dat ik mezelf herinner als bijzonder, was dat ik als kind van vier, vijf, zes (weet ’t niet precies) toch echt wél viel voor de piano van oma. Of ik er ook wat van bakte? Nee natuurlijk, maar ik kon (en kan nu nog steeds) genieten van bijvoorbeeld het simpelweg indrukken van één toets en dan luisteren hoe het geluid zich in tijd en ruimte ontwikkelt en hoe het langzaam uitsterft en onderdeel van je wordt… Heel gek, maar een simpele toon uit een instrument heeft zoveel meer dan bijvoorbeeld een simpele elektronische toon en dat horen is al een ontdekking op zich. Mijn moeder speelde vroeger piano en dus kwam er een bij ons thuis. Ik was toen een jaar of 6 denk ik. De desillusie van de pianolessen van destijds maakte dat ik na drie maanden afhaakte op de muziekschool en dat voelde als een bevrijding. Dat weet ik nú nog… Ik speelde elke dag liedjes na van de radio, maar de stukken uit die boekjes, daar had ik een broertje dood aan.
Op school ging het wel aardig en volgens juffrouw Bruinenberg ‘kwam ik er wel’ maar zo’n genie was ik nu ook weer niet hoor. Ik viel meer op door kwajongensstreken (ik zat liever op het dak van de school dan in de klas). Het feit dat ik me niet gauw uit het veld liet slaan en altijd wel de discussie aanging was, zo werd me pas veel later teruggekoppeld, meer dan gemiddeld, maar dat is mezelf vroeger eigenlijk nooit echt opgevallen.
De literatuurlijst op de middelbare school heb ik nooit begrepen want het lezen van een roman vond ik sowieso zonde van de tijd. Je werd er, volgens mij, niet wijzer van. Biografieën over wetenschappers vond ik wel weer geweldig, maar ja, die mochten dan weer niet. Een rare wereld…
Het maken van een schilderij was voor mij slecht bestede verf, want een huis schilderen was veel zinvoller. Kunst (buiten muziek) was bij ons thuis dus niet echt een item. Hard werken en studeren wel. Het dilemma Conservatorium of HTS heeft maar heel even bestaan. M’n moeder gaf aan dat je wel héél goed moest zijn wilde je met een conservatoriumopleiding een fatsoenlijke boterham kunnen verdienen en ik kende bij ons in de stad twee jongens die ik technisch beter vond spelen. Omdat ik toch wel echt voor een tien ging, viel dat conservatorium alleen om die reden voor mij dus al af want muziekleraar worden wilde ik echt niet en dat leek me in zo’n geval het enige alternatief.
Zo’n toekomstbepalende keuze maak je natuurlijk met je kennis van dat moment, aangevuld door inbreng vanuit je directe omgeving. Ik ben achteraf heel erg tevreden met de weg die ik uiteindelijk gevolgd heb maar ik denk nog regelmatig terug aan het moment dat die keuze voorlag. Ik ben namelijk nog steeds nieuwsgierig wat er van me terecht gekomen zou zijn als ik wél naar het conservatorium was gegaan. Muziek maken is bij mij gelukkig altijd in de schaduw blijven staan van m’n dagelijkse werk. Het is op latere leeftijd zelfs op een heel redelijk niveau als dirigent, hoofdmoot geweest van m’n tijdsbesteding en ik had er, zo bleek achteraf, zelfs een prima boterham mee kunnen verdienen. Muziek is ook nooit echt weg geweest, ook niet toen ik m’n eigen bedrijf begon. Nu nog, ga ik tijdens vakanties graag in kerken kijken of er een mooi orgel staat om er vervolgens even op te spelen. Spelen in kerken doe ik (als Agnost) op aanvraag trouwens nog steeds en verder ben ik toetsenist in twee bandjes. Bij toeval (gebrek aan beter) ben ik op m’n 19e ook gaan dirigeren. Eerst een jongerenkoor, daarna een PopKoor en nog later een kerkkoor (10 jaar ad interim!). Dat alles bij gebrek aan een echte dirigent natuurlijk, maar toch wel met enig succes.
Ik had het ‘geluk’ dat ik op m’n 48ste door de bloedbank werd geweigerd vanwege een te hoge bloeddruk. Ik heb toen bewust een tijdje rustig aan gedaan en dat beviel me zo super dat ik mijn bedrijf vervolgens heb overgedaan aan m’n collega die het overigens nog steeds prima runt. Voor mij zelf kwam er toen de ruimte om met dat dirigeren een stap te maken. Eerst een amateur-Mozart-project (KV275) waarvoor iedereen zich kon inschrijven en waarmee we na een jaar repeteren een paar aardige amateur-concerten konden geven. Ik was onbewust redelijk bekwaam, want het resultaat mocht er zijn, zonder enige professionele training vooraf. Gabriëlla’s sang uit de prachtige film ‘As it is in Heaven’ was het veel beluisterde ‘toetje’. Toen ik werd gegrepen door het Requiem van Mozart (KV626) had ik dus wel een probleem. Al met al heb ik me vier jaar ingeleefd en voorbereid, Ruim 20 uitvoeringen bekritiseerd en mijn beeld van het stuk tot in de puntjes uitgewerkt… (hoe ik het wilde hebben en waarom…). Zo’n stuk kun je niet doen met ongeoefende zangers en een amateur-orkest dus van de 240 aanmeldingen bleven er na audities (dank aan zangpedagoge Ans Booy) 100 echt goede zangers over (er zaten zelfs twee beroepsdirigenten in m’n koor) en ik liep dus echt wel op m’n tenen. Daarnaast heb je een professioneel orkest nodig, want dit red je niet met alleen amateurs. Maar ook zo’n beroepsorkest is iets dat je niet zomaar doet. Je hebt één repetitie vooraf en je moet dus wel de ‘taal van het orkest’ spreken om onmiddellijk duidelijk te maken wat de bedoeling is. Het gebaar van het moment moet de juiste sturing geven want anders gaan ze gewoon hun eigen gang… Ik ging ter voorbereiding bijna een jaar lang wekelijks naar vier bekende Nederlandse dirigenten voor privé-les en naar cursussen op het Conservatorium in Utrecht. Daar ging voor mij een wereld open. Ik voelde me er (net als op de HTS en UT trouwens) helemaal thuis en wilde er letterlijk wel een tentje opslaan in de tuin om er elke dag te kunnen zijn. Volgens mijn vrouw kwam ik elke avond ‘stuiterend’ thuis. Kortom, de wereld van de muziek was achteraf voor mij misschien ook wel een goede keuze geweest want het beroepsorkest heeft me daarna nog meerdere malen gevraagd om als dirigent projecten met ze te gaan doen. Misschien had ik dus best een bovengemiddelde dirigent kunnen worden maar ik was me van die mogelijkheid destijds helemaal niet bewust. Het Avé Verum van Mozart gaf me vleugels als dirigent… laten zien hoe je toch een stempel zet op een stuk dat men niet gewend was om zo te spelen… Dát is wat ik in dát werk (dirigeren) geweldig vind…
Nu gaat het natuurlijk allemaal niet om de ‘optimale carrière’, voor zover zoiets al mogelijk zou zijn maar het kan dus wel zomaar zijn dat je op basis van te beperkte gronden een heel ongelukkige keuze maakt en dat lijkt me dus op z’n minst erg jammer. Ik weet dat de keuze voor mij destijds bijvoorbeeld binnen één avondje geregeld was… dus… dat dit nu zo’n evenwichtige afweging is geweest… nee! Hoewel, twee carrières in één leven is blijkbaar ook niet onmogelijk! Nee, drie zelfs wel want op dit moment ben ik ook ‘inval vrachtwagenchauffeur als het mij uitkomt’ bij een transportbedrijf. Ook superleuk trouwens, maar wel weer iets heel anders…
Ik besef dat ik wel erg veel geluk heb gehad dat het allemaal is gegaan zoals het is gegaan, maar ik wil voor de jongere die dit leest vooral aangeven dat een iets bredere oriëntatie/voorlichting dan alleen het thuisfront zich misschien dubbel en dwars terugverdient. Dat is dus één van die dingen die tijd mogen kosten en een bredere afweging waard zijn… want dit soort keuzes maak je normaliter maar zelden…
Jeroen Teelen 2018 (nog steeds een gelukkig mens)
040521 / 2010
040522 / 2162
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!