13 december 2018

Kan dat… Kerst zonder enig religieus tintje? Tuurlijk! Hoewel agnost, vind ik het fenomeen ‘kerk’ op zich niet verkeerd. Een ontmoetingsplaats voor hen die daar behoefte aan hebben en een hart onder de riem (als je een goede voorganger hebt) voor hen die dat kunnen gebruiken… Een goed verhaal van een voorganger is ook niet verkeerd om enige overweging te trigeren in je eigen oordeelvorming.
Ik zelf bezoek het gebouw vooral voor de mooie orgels en de akoestiek. Begeleiden van een trouwpartij of begrafenis op het orgel of invallen als koordirigent vind ik ook geen enkel probleem… Ik doe dat al vanaf mijn 13^e met veel plezier en zo kwam ik in contact met de bouwers van de jaarlijkse kerststal. Zij aan het timmeren en ik aan het repeteren…

Kerststalbouwers…
Door die groep kerststalbouwers van de grote kerk in ons dorp werd de vraag geuit of ik wat toe kon voegen aan het gebruikelijke statische eindproduct. Ik heb een technische achtergrond en ben vervolgens langere tijd bezig geweest om leuke gadgets te bedenken variërend van lichteffecten en onweersimulators tot  bewegende deurtjes, geluidjes, e.d… Tóch heb ik die dingen steeds weer ter zijde gelegd omdat ik dan dacht: “Ja en dan? Wordt het dan beter?” Nee het wordt daarmee niet beter maar het wordt anders en misschien iets leuker, maar dat is het dan ook. Eigenlijk voegen dat soort elementen niets toe aan het fundament en dus was ik niet tevreden… Ik had een kapstok nodig om nieuwe ideeën aan op te kunnen hangen anders zou het op termijn toch een onsamenhangende chaos worden. Om te beginnen bij het fundament, ben ik allereerst maar eens gaan spitten op het internet en uiteindelijk werd die kapstok de geboorte van Jezus, want daar gaat het allemaal om met kerst. Misschien denkt u nu… hoezo niet gelovig… Jezus?… Inderdaad, zelfs de niet religieuze wetenschappers zijn het er wel over eens dat er een Jezus heeft geleefd die allerlei bijzondere dingen heeft gedaan en daarmee positief richting heeft gegeven aan een maatschappelijke ontwikkeling. De religieuze averij ontstaat pas daarna. Dat zou dus mijn uitgangspunt worden… een verhaal over de geboorte van Jezus, maar dan wel een zónder allerlei specifieke dogmatische ‘geloofsfranje’. Ik ben vervolgens gaan zoeken op het internet maar elk verhaal dat opdook stond weer stijf van de ‘sprookjespap’. Omdat ik het dus niet op het internet kon vinden heb ik zelf een poging ondernomen om over deze geboorte te verhalen met een kerstboodschap speciaal voor kinderen. Een verhaal dus, zónder God of engeltjes, maar mét heel herkenbare zaken voor een kind en een boodschap. Dat alles ingebed in mooie muziek en wat achtergrondgeluiden en zo’n kerststal is niet langer een statisch geheel maar wordt een ‘beleving’. Een soort Kerststal – Efteling dus. Vele honderden ‘niet gelovigen’ bezoeken jaarlijks de kerststal en waarom zou je die bewust kwetsen door een verhaal te vertellen wat ze niet delen en dat ze dus onmiddellijk weer de kerk uit jaagt?
Ineens had ik dus een missie… een kerstverhaal dat indruk maakt op de kinderen omdat ze zaken herkennen en begrijpen wat er wordt verteld. Een verhaal dat richting geeft aan goed en kwaad… en geen gebruik maakt van woorden waar ze niets mee kunnen…

Het bleek nog een heel dingetje om te zorgen dat de lokale ‘schriftgeleerden’ er niet stiekem toch hun ‘plasje’ over gaan doen als je dit in een kerkgebouw wilt laten gebeuren. Deze wil vind ik niet verstandig want daarmee neem je vooral alleen jezelf serieus en dat is ‘ruimdenkendheid in een potje’, maar dat is wel wat ik vervolgens ben tegengekomen. Het niveau van de discussie is dan bijvoorbeeld ‘dat de herders niet door de ster naar de stal werden gelokt, maar ‘Hen verscheen een engel!’ Mij zakt dan de broek af tot op de enkels. Ik begrijp niet dat mensen met een dergelijk beperkte mind-set (ik kan dit echt niet anders zien), die zichzelf trouwens ook nog eens als heel ruimdenkend inschatten, een leidinggevende rol kunnen hebben in zo’n kerkgemeenschap maar misschien zijn de echt wijzen ook al lang uit die gemeenschap verdwenen. Ruimdenkendheid begint toch met oog hebben voor zaken buiten je eigen ‘waarheidskoker’ en dat is nu net wat er niét gebeurt. Resteert dus vermeende wijsheid vanuit de religie (dus met rationeel fundament nul).

Ik begrijp hun argumenten wel maar onderschrijf ze dus niet. Dan maar niet in de lokale RK-Kerk was m’n conclusie… Het kan vast ook anders vond ik en voor dit verhaal probeer ik nu dus een plek te vinden waar die ruimdenkendheid wél is doorgedrongen.

N.B. Anno 2019:
Dit is inmiddels gelukt want de voorganger van de protestantse gemeente in de Grote/Lebuïnuskerk in Deventer was gelijk enthousiast!)

We hebben inmiddels met een enthousiast team (9 pers.) het concept uitgeprobeerd en we hebben beide (gemeenschap en bouwers) besloten hiermee door te gaan.

Mocht u zelf nieuwsgierig zijn dan is het verhaal (tekst en audio) te vinden op www.JeroenTeelen.nl en anders is een mailtje voldoende om het gratis toegestuurd te krijgen. Ook wordt het geheel via DMX bestuurd dus een walhalla voor een techneut om hier ook voor eigen gebruik verder vorm aan te geven.

Eenieder is vrij om dit te gebruiken (binnen de geest van het doel natuurlijk) en ik hoop dat u en uw (klein)kinderen er net zo van kunnen genieten als de onze… maar ik houd me altijd beschikbaar voor een beter verhaal of gewoon goede ideeën, dus…

Jeroen Teelen 2018

040521 / 1669

040422 / 1823