Excuses aanbieden dure grap!

Excuses kun je maken als je fouten hebt gemaakt waar je spijt van hebt. Over fouten van anderen en zeker over fouten van anderen uit een ver verleden kun je slechts een oordeel uitspreken (zie blogje 63 over dit zeer discutabele initiatief van onze ‘leiders’). Is dit een manier om het land oprecht te dienen of is het vooral ter sier van de ‘leider’? In juni van dit jaar (dus nog geen half jaar geleden!) zag het kabinet namelijk nog af van dat gebaar… En dan nu ineens is er ‘oprecht berouw van mensen die veelvuldig ‘geen actieve herinneringen hebben?’ Misschien ben ik te hard en te onwetend, maar als welwillende en gemiddeld intelligente burger is dat gevoel ‘leading’ bij velen. Voelt ‘het torentje’ zich te goed om de moeite te nemen dit héél goed uit te leggen aan deze burgers? De burger ziet namelijk heel andere prioriteiten in dit land! Het kabinet is volledig de weg kwijt, en dat is niet van recente datum, nee, van de laatste jaren…

Niels Posthumus (schreef een boek over de Nederlandse invloed op de apartheid in Zuid-Afrika) denkt dat ‘zelfonderzoek’ veel nuttiger is dan excuses en die gedachte steun ik van harte. De Telegraaf kopte ‘Deze excuus-manie voor koloniale verleden ondergraaft het land’  en ook daar zie ik alle dagelijkse bewijzen van. Oud bestuurder en schrijver Bauke Geersing vindt de excuses blijk geven van een gebrek aan historisch besef en context. Geen stijl heeft er ook een mening over… Conclusie: Die laat ik graag aan u over, want ik zal wel te simpel redeneren…

In het verlengde van het “gevaarlijke excuus-virus” blijkt inmiddels inderdaad dat ook de portemonnaie wordt getrokken (fonds van maar liefst 200 miljoen alleen al voor ‘bewustwording’). Daar komen ongetwijfeld ook nog ‘financiële genoegdoeningen’ bij die onder strikte voorwaarden moeten worden uitgekeerd… Een eindeloze put. En dat alles is dus nog exclusief de inspanningen van het ambtelijk apparaat die natuurlijk heel rigide, conform de regels de uitvoering en controles moet doen. Deze (in mijn ogen dus) niet logische insteek van ons landelijke management, kost niet alleen onnodig veel geld, maar het haalt eveneens oude wonden open en laat mensen hun kostbare tijd verdoen aan onproductieve processen zoals het bewijzen dat ze afstammen van…, geleden hebben onder… etc…  en het roept natuurlijk ook om fraudeurs…

Waar beginnen we aan? Trouwens, waarom ons beperken tot het slavernij verleden in de koloniale tijd? Er was namelijk al slavernij over de gehele wereld en dat was een gangbare praktijk met voor- en nadelen voor beide partijen (dat was toen tenminste de tijdgeest). Er komen ongetwijfeld nog vele andere verzoeken binnen van mensen die, al of niet oprecht, vinden dat wij ooit fouten hebben gemaakt. Ze hebben vast ook allemaal gelijk! Wij hebben heel veel fouten gemaakt, net als ieder mens. Dat is namelijk een onmisbaar fundament onder ‘leren en jezelf ontwikkelen’. We zijn onderdeel van een, op termijn wellicht discutabele, maar naar de normen van nu geaccepteerde organisatie en samenleving, waar  cultuur, geloof en ‘situatie van het moment’ fundament zijn onder ons acteren. Waarom zouden we dergelijke verzoeken dan niet honoreren? Het is te gek voor woorden dat onze ‘leiders’ hierin ook geen fundamenten aandragen waardoor hun ideeën breder gedragen worden.

Een giga aanslag op onze capaciteit. Aandacht van onze regering die hier wat van moet vinden, discussies in de kamer en al die tijd wordt er dus niet aan de actuele landelijke problematiek gewerkt. Nóg meer ambtenaren om alles ingoede banen te leiden en binnen wettelijke termijnen af te handelen? Ik dacht dat de geleerden het er over eens zijn dat we ons ambtenarenapparaat moeten inkrimpen i.p.v. uitbreiden. Er is namelijk ook een groot tekort aan medewerkers in de bedrijven die via de belastingen deze kosten moeten ophoesten, maar dat ter zijde. Dus al zou je het een goed plan vinden dan is tenminste de timing heel slecht! Doel van dit alles is ‘het vergroten van ons historisch bewustzijn’ volgens Het Parool (3 dec 2022). Hoog op de lijst van urgenties?

Het geeft mij het gevoel dat de complete scheepsbemanning (Minister-president, kabinet en ambtenarij) aan boord tijdens een zware storm aan het bakkeleien is wie destijds bij een van de voorvaderen het zeil heeft genaaid en toen een steek heeft laten vallen en de kapitein leidt deze discussie. Dat schip gaat strijdend ten onder doordat ze de verkeerde strijd leveren. Het was niet gebeurd als de kapitein gezegd had “Mensen, er zijn in het verleden fouten gemaakt die nu tot ander gedrag hebben geleid, maar dít is nú onze koers anders leiden we schipbreuk. Met andere woorden: We hebben er van geleerd, maar we gaan nu hard aan het werk met dingen die nú bijdragen aan het verbeteren van de huidige samenleving. En natuurlijk, die herinnering moeten we levend houden want die hoort bij onze geschiedenis. Nogmaals, het verleden kent vele fouten van mensen, volkeren, culturen, religies en systemen over de gehele wereld maar als we daar onze tijd aan verdoen komen de écht acute zaken tekort! We kunnen ons verleden nu veroordelen, er van leren en er voor zorgen dat we in ons huidige leven (en dus onder onze eigen verantwoording) niet dezelfde fouten maken. Trouwens, wat we nu aan het doen zijn zal in de toekomst ook weer worden veroordeeld door onze nazaten… Misschien iets van: ‘Verlies je hoofdverantwoordelijkheid niet uit het oog’.  “Er zaten in 2022 leiders aan het roer die samen met de ambtenaren de regels fijnslepen in plaats van de lopende problemen aan te pakken en dat heeft het hele land op achterstand gezet”.

Ook de door sommigen geopperde insteek dat dit initiatief bijdraagt aan bepaalde andere en diepere politieke doelen vind ik kwalijk want dan wordt ons door de ‘leiders’ ook nog eens een foutief beeld geschetst en wordt iedereen dus zand in de ogen gestrooid?

Het bewijst dat onze huidige regering geen idee meer heeft waar de prioriteiten dienen te liggen óf ze heeft te weinig ruggengraat om (in mijn ogen dan) verstandiger keuzes te maken. Elkaar vliegen afvangen waar we een klamboe nodig hebben… ik word er moe van… en wellicht ook een beetje cynisch…  Ik krijg het gevoel dat onze regering met haar ambtenarij zelfs het uitbrengen van een maandelijkse schoolkrant tot een miljoenen-project zou weten te verheffen en dat die schoolkrant dan vervolgens nooit verschijnt… met goede reden natuurlijk😓

Jeroen Teelen

3 december 2022

N.B. Ronald Plasterk in de Telegraaf (9 december 2022) meldt “Maak excuses voor je eigen praktijken!”. Dat lijkt me inderdaad een terechte opmerking.