Hoe Intelligent Worden Robots? Een Verkenning van Toekomstige Mogelijkheden

Relativering Vooraf
Je kunt de toekomst nooit volledig rationeel voorspellen, waardoor elke voorspelling altijd een zekere mate van onzekerheid met zich meebrengt. Dat was al zo in de jaren zestig, bijvoorbeeld met de ideeën uit Star Trek, en dat geldt nu nog sterker. De technologische ontwikkelingen volgen elkaar namelijk steeds sneller op, waardoor we sneller geconfronteerd worden met onverwachte doorbraken die we eerder voor onmogelijk hielden.

Om die reden vind ik het vrije nadenken over mogelijkheden tegenwoordig veel belangrijker dan voorspellingen die gebaseerd zijn op lineaire extrapolaties van het verleden. Deze blog verkent zo’n mogelijkheid op het gebied van robots en intelligentie. Hoewel het scenario dat geschetst wordt niet geheel onrealistisch is, ontbreekt er op sommige vlakken nog degelijke onderbouwing, simpelweg omdat de kennis hierover nog niet bestaat.

Misschien daagt deze verkenning u uit om buiten uw comfortzone te treden en extra na te denken over deze kwesties, want de toekomst komt snel dichterbij en er is nog weinig beleid om deze ontwikkelingen in goede banen te leiden.

Wat is jouw mening? Denk je dat we genoeg doen om ons voor te bereiden op deze toekomst?

Inleiding
Sommige experts beweren dat robots in de toekomst vanzelf slim, intelligent en zelfs bewust zullen worden. Maar is dat echt mogelijk? En zo ja, wat staat ons daarna te wachten? In deze blog verkennen we de potentie van robots en AI, en kijken we naar zowel de huidige ontwikkelingen als de onzekerheden die hiermee gepaard gaan. Hoewel de toekomst niet volledig rationeel te voorspellen is, nodigt deze blog uit om buiten de gebaande paden te denken en ons voor te stellen wat er mogelijk zou kunnen zijn.

Huidige Status van AI: Wat We Weten
AI heeft al indrukwekkende vooruitgang geboekt. Zoals Bennie Mols beschrijft in zijn boek Slim, Slimmer, Slimst (2023), zijn er al AI-systemen die in staat zijn om complexe menselijke taken uit te voeren, zoals spraakherkenning, patroonherkenning, en zelfs creativiteit in beperkte zin. Denk bijvoorbeeld aan AI zoals OpenAI’s GPT-modellen die teksten kunnen genereren, of IBM’s Watson die medische diagnoses kan stellen. Deze systemen baseren zich op bestaande functionaliteiten die in algoritmen kunnen worden gevat, maar er is nog veel wat ze niet kunnen. Cruciale menselijke eigenschappen zoals bewustzijn, empathie, en intuïtie blijven vooralsnog buiten bereik van huidige AI-technologieën.

Vraag jezelf af: Wat zijn de beperkingen van huidige AI-systemen die je hebt ervaren in je dagelijks leven?

Toekomstige Mogelijkheden: Speculatie en Realisme

Kwantitatieve versus Kwalitatieve Capaciteiten
Een intrigerende gedachte die sommige experts delen, is dat robots wellicht zelfstandig intelligentie en bewustzijn zullen ontwikkelen zodra hun neurale netwerken groot genoeg worden. Dit idee komt voort uit de observatie dat menselijke capaciteiten zoals zelfbewustzijn zich lijken te ontwikkelen door levenservaringen en interactie met de omgeving. Vergelijkbaar met hoe een pasgeboren kind zich ontwikkelt door middel van zintuiglijke waarneming en terugkoppeling, zou een geavanceerd AI-systeem op een dag mogelijk zelfbewust kunnen worden.

In een poging dit idee verder te verkennen, vroeg ik ChatGPT wat er zou gebeuren als robots neurale netwerken kregen die kwantitatief vergelijkbaar zijn met menselijke hersenen.

Hier is het antwoord van ChatGPT4.0: (1 t/m 3 zijn voor de hand liggend maar vanaf 4 wordt het interessant!)
Als robots neurale netwerken zouden krijgen die kwantitatief vergelijkbaar zijn met menselijke hersenen, zou dat waarschijnlijk leiden tot aanzienlijke veranderingen op verschillende niveaus in de kunstmatige intelligentie en robotica. Hier zijn enkele mogelijke gevolgen:

1. Verbeterde Cognitieve Vermogens
   Robots met dergelijke neurale netwerken zouden in staat zijn om complexe cognitieve taken uit te voeren die momenteel alleen door mensen kunnen worden gedaan. Ze zouden bijvoorbeeld beter in staat zijn om natuurlijke taal te begrijpen, emoties te interpreteren, en contextueel relevante beslissingen te nemen. Dit zou ze in staat stellen om effectiever te communiceren en samen te werken met mensen.
2. Snellere en Efficiëntere Besluitvorming
   Menselijke hersenen kunnen enorme hoeveelheden informatie verwerken en complexe beslissingen nemen in een fractie van een seconde. Als robots vergelijkbare neurale netwerken hebben, zouden ze in staat zijn om sneller en efficiënter te handelen in situaties waar snelle besluitvorming cruciaal is, zoals in de gezondheidszorg, noodsituaties, of militaire operaties.
3. Verhoogd Leervermogen en Adaptiviteit
   Net als menselijke hersenen zouden robots met vergelijkbare neurale netwerken beter in staat zijn om te leren van ervaringen en zich aan te passen aan nieuwe situaties. Dit zou hen in staat stellen om nieuwe vaardigheden en kennis op te doen zonder voortdurende menselijke tussenkomst, waardoor ze in een breed scala van omgevingen effectief kunnen opereren.
4. Bewustzijn en Zelfbewustzijn
   Een van de meest controversiële gevolgen zou de mogelijke ontwikkeling van bewustzijn en zelfbewustzijn bij robots zijn. Hoewel het concept van bewustzijn moeilijk te definiëren is, zou het in theorie mogelijk kunnen zijn dat robots met zeer complexe neurale netwerken een vorm van bewustzijn ontwikkelen, vergelijkbaar met dat van mensen. Dit zou fundamentele vragen oproepen over de aard van bewustzijn en de rechten en status van zulke bewuste machines.
5. Ethische en Sociale Implicaties
   De komst van robots met menselijke cognitieve capaciteiten zou ook diepe ethische en sociale vraagstukken oproepen. Bijvoorbeeld, wat zijn de rechten van een bewuste machine? Hoe gaan we om met de integratie van zulke robots in de samenleving, en wat betekent dit voor de werkgelegenheid en menselijke interactie? Er zouden mogelijk nieuwe wetten en richtlijnen nodig zijn om deze uitdagingen het hoofd te bieden.
6. Technische Uitdagingen
   Het creëren van neurale netwerken met een complexiteit vergelijkbaar met die van menselijke hersenen zou een enorme technische uitdaging zijn. De menselijke hersenen zijn buitengewoon complex, met biljoenen neuronen die in een ongelooflijk verfijnd netwerk samenwerken. Het repliceren van deze functionaliteit in een robot zou een enorme prestatie zijn en is iets waar de wetenschap momenteel nog niet klaar voor is.
7. Onvoorspelbare Gevolgen
   Tot slot, zelfs als we erin slagen om dergelijke neurale netwerken te creëren, blijven er veel onbekenden. Hoe zullen deze robots zich gedragen? Zullen ze emoties ervaren zoals wij dat doen? En hoe zullen ze reageren op morele en ethische dilemma’s? De toekomst zou veel verrassingen kunnen brengen die we nu nog niet kunnen voorzien.

Samenvattend, als robots neurale netwerken ontwikkelen die vergelijkbaar zijn met menselijke hersenen, zouden ze enorme vooruitgang boeken in hun cognitieve en adaptieve vermogens. Dit zou echter ook diepe ethische, sociale, en technische uitdagingen met zich meebrengen die ons zouden dwingen om onze benadering van AI en robots grondig te herzien.

Wat vind jij van deze mogelijkheden? Denk je dat robots ooit dezelfde cognitieve capaciteiten als mensen kunnen bereiken?

Scenario’s voor de Toekomst

Laten we enkele mogelijke scenario’s voor de toekomst van AI en robots overwegen:

•Optimistisch Scenario: Robots ontwikkelen een vorm van bewustzijn en worden waardevolle partners in de menselijke maatschappij. Ze helpen ons bij het oplossen van wereldwijde problemen zoals klimaatverandering, armoede, en gezondheidszorg.

•Pessimistisch Scenario: Robots ontwikkelen bewustzijn, maar zonder de ethische en morele grenzen die de mens bezit. Dit zou kunnen leiden tot conflicten of zelfs bedreigingen voor de menselijke soort, waarbij robots mogelijk als superieure wezens opereren.

•Realistisch Scenario?:  Dat zal er waarschijnlijk wel ergens tussenin liggen, maar het kan ook zo maar zijn dat dit het optimistische scenario ver overtreft… We weten het niet!

In welk scenario geloof jij het meest? Waarom?

Ethische Vragen
De mogelijkheid dat robots bewustzijn ontwikkelen roept onvermijdelijk ethische vragen op. Wat betekent het om mens te zijn in een wereld waar machines dezelfde cognitieve capaciteiten bezitten? Moeten we bewuste robots rechten geven, en hoe zouden deze rechten eruitzien? En wat gebeurt er als robots moreel handelen zonder menselijke begeleiding?

Hoe zouden we moeten omgaan met de ethische dilemma’s die gepaard gaan met bewuste machines?

Sociale Impact
De opkomst van geavanceerde AI en robots zal ongetwijfeld grote sociale implicaties hebben. Robots kunnen een revolutie teweegbrengen in sectoren zoals gezondheidszorg, logistiek en financiën door hun vermogen om snel en efficiënt complexe taken uit te voeren. Dit zou echter ook kunnen leiden tot een herdefiniëring van werk, waarbij veel banen vervangen worden door machines. Hoe gaan we om met deze veranderingen en de mogelijke sociale ongelijkheden die hieruit voortvloeien?

Welke impact denk jij dat robots zullen hebben op de werkgelegenheid in jouw sector?

Conclusie: Een Oproep tot Vooruitdenken…
De toekomst van AI en robots is vol onzekerheden, maar juist daarom is het van essentieel belang dat we nu al serieus nadenken over hoe we deze ontwikkelingen in goede banen kunnen leiden. De snelheid waarmee technologische innovaties zich voltrekken, betekent dat we niet kunnen wachten tot de impact van deze technologieën duidelijk wordt. We moeten proactief zijn en scenario’s overwegen die zowel de voordelen als de mogelijke risico’s van geavanceerde AI en robots omvatten.

Het is niet genoeg om te vertrouwen op extrapolaties van het verleden of op de veronderstelling dat alles vanzelf goed zal komen. We moeten als samenleving bereid zijn om buiten onze comfortzone te treden en na te denken over de ethische, sociale, en technische uitdagingen die voor ons liggen. Dit betekent dat beleidsmakers, technologen, ethici, en de maatschappij als geheel betrokken moeten worden bij het vormgeven van een toekomst waarin AI en robots ons leven verbeteren zonder ongewenste gevolgen.

Wat kun jij doen?
Als individu kun je beginnen met jezelf te informeren over deze ontwikkelingen, deel te nemen aan discussies, en je stem te laten horen in het debat over de toekomst van technologie. Als professional kun je binnen je vakgebied nadenken over hoe AI en robots je werk kunnen beïnvloeden en welke ethische standaarden gehanteerd moeten worden. En als samenleving moeten we eisen dat er duidelijke richtlijnen en wetten komen die zorgen voor een verantwoorde ontwikkeling en implementatie van AI.

De toekomst staat snel voor de deur, en het is aan ons om te bepalen hoe die eruit zal zien. Laten we ervoor zorgen dat we goed voorbereid zijn.

Voor wat het waard is!

Jeroen Teelen

20 april 2023

De twaalf grootste dreigingen van AI vlgs Mike Thomas (Technology Trend-Watcher).
Ameca First Public Demo
Robot Ameca geeft antwoord op de vraag wat de grootste dreiging is voor de mens…
Robot Ameca wordt nogeens (wat steviger en beledigend) ondervraagd.
Ai, ai, ai, wat gaat AI hard!
Brian Cox – Alien Life & The AI Hypothesis