Keyboard of Synthesizer?

Een onzinnige discussie met definities die niet deugen… Omdat ik én een techneut ben én toetsenman én in dit wereldje meeloop vanaf het allereerste begin, heb ik een mening over de onzinnige toelichtingen op websites en zelfs in winkels omtrent het verschil. Ik wil dus graag een eind maken aan de fundamenteel foute definities in de volksmond. Het gekke is trouwens dat het ook een typisch Nederlandse misvatting is. Op het internet worden de aanduidingen namelijk wel correct gebruikt.

De foutieve toewijzing van de (Nederlandse) ‘leek’:
Heel kort door de bocht genomen wordt een keyboard het ‘alles kunnende speeltje genoemd dat je thuis gebruikt met twee speakertjes er in’. Een Synthesizer is volgens hen ‘het meer professionele instrument zonder die speakertjes’. Deze definitie is niet alleen incorrect maar ook onzinnig.

Waarom?
‘Keyboard’ is (in dit kader) de verzamelnaam voor alle elektronische instrumenten met een piano-achtig toetsenbord.
Voor het produceren van geluid wordt gebruik gemaakt van twee technisch fundamenteel verschillende principes namelijk:
1 De sampler, waarbij opgenomen (dus: ge-sampelde) geluiden van een oorspronkelijk bron worden gereproduceerd (dat geluid wordt dus opnieuw afgespeeld). ‘Sample’ betekent ‘voorbeeldexemplaar’ of ‘monster’.
2 De Synthesizer, waarbij de geluiden worden samengesteld uit interne electronische geluidsbronnen zoals oscillatoren waar vervolgens filters en dergelijk hun werk doen (het geluid wordt dus gesynthetiseerd c.q. opgebouwd/samengesteld).

(En ja, er bestaan vanzelfsprekend vervolgens ook instrumenten waarbij combinaties van die twee technieken volledig door elkaar kunnen lopen.)

Je zou in dit kader dus hooguit onderscheid kunnen maken tussen Samplers en Synthesizers. Dát zijn de twee technisch vershillende insteken van gelijkwaardig niveau. Het begrip Keybord is dus bovenliggend en omvat in principe beide, inclusief combinaties (zoals tegenwoordig vaak voorkomt).

Dergelijke instrumenten variëren in prijs van honderden tot vele duizenden Euro’s. Het prijsverschil zit dan vooral in de kwaliteit van de op te wekken geluiden en de bedieningsmogelijkheden. Het onderscheid ’thuisgebruik’ of ‘professioneel’ heeft niets, maar dan ook helemaal niets, te maken met het feit dat het een Sampler of Synthesizer betreft (hetgeen dus beide Keyboards zijn). Evenals het feit dat niet alle professionals een Steinway of Fazioli kunnen betalen als het om een vleugel gaat, geldt dat ook voor de elektronische toetsinstrumenten. De bespeler heeft een budget dat hierin maatgevend is.
Wel of geen speakertjes zou dan nog het enige onderscheid kunnen zijn, maar zelfs dat is niet terecht, dus ik zou zeggen: Spreek van Keyboards met Sampler én Synth-functies (hybride is in de meeste gevallen nog een betere term)! Dan is ook de hiërarchie in het gebruik van de termen van het juiste niveau.

Jeroen Teelen 10 september 2023