24 juli 2018

Natuurlijk zijn regels goed. Ze maken de samenleving beter beheersbaar. En helaas… hoe meer mensen hoe meer regels… Ze voorkomen chaos door richting te geven aan gedrag, cultuur, verwachtingen etc… Ze kunnen natuurlijk nooit álle situaties correct omschrijven want dan zouden er oneindig veel regels zijn en blijft er geen ‘leefruimte/vrijheid’ meer over. Soms wil je dat trouwens ook echt en dan denk ik aan protocollen voor veiligheid en dergelijke. Daar bestaat de kans dat je omwille van de veiligheid voor je gevoel soms onzinnige dingen moet doen of procedures moet volgen. In het dagelijks leven geldt die noodzakelijke striktheid gewoonlijk minder.

We beschrijven met onze samenlevingsregels dus min of meer globale situaties en de wijze waarop we daarmee willen omgaan. Ik zie ze zelf als stevige richtlijnen en heb dus nog wel eens de neiging om er wat losser mee om te gaan als de situatie er naar is. Ik flapte dat er een keer publiekelijk uit en merkte toen dat lang niet iedereen er zo naar kijkt. Opvallend veel mensen zijn de mening toegedaan dat je je altijd binnen de marges van de regelgeving moet bewegen. Ik was oprecht verbaasd! Er was ooit een TV programma waarin midden in het bos een stoplicht was geplaatst en sommige wandelaars bleken daadwerkelijk te wachten tot het licht groen werd. Ik vind dit niet alleen onzinnig maar ook beangstigend gedrag. De kwaliteit ‘mens die z’n verstand gebruikt’ wordt geweld aangedaan omwille van een regel die niet voor deze situatie is gemaakt.

Het is nooit de bedoeling van de gedachte achter de regel geweest dat we stoppen voor een rood stoplicht. Dat is op zich namelijk een zinloos doel. De gedachte achter de regel is de veiligheid te verhogen. In dit geval de veilige verkeersafhandeling. Zodra deze context er niet is dan is het doel van de regel dus weggenomen. Als je dan de regel boven haar doel stelt, dan getuigt dit volgens mij maar van één ding, je denkt niet na.

We moeten regels respecteren binnen het doel waarvoor ze gemaakt zijn en zelfs dan zijn het geen absolute grenzen maar stevige richtlijnen waar je bij overschrijding wel een heel goed verhaal moet hebben natuurlijk. Een zwemverbod overtreed je onmiddellijk als je peutertje in dat water valt maar er is natuurlijk een grijs vlak. Als bij een spoorwegovergang van twee banen, de treinen elkaar kruisen hoef je daarna niet te wachten tot het rode licht gedoofd is (zoals op het bord staat) omdat er zeker NIET onmiddellijk nóg een trein kan komen. Trouwens, als de bomen omhoog gaan is er sowieso geen trein in de directe omgeving, maar deze kunnen dan wel op elk moment ook weer naar beneden gaan. Je zou dus kunnen doorrijden zodra de bomen je daartoe de kans geven. Vanuit het doel van de regelgeving is er dan namelijk ook geen gevaar meer. Maar het is natuurlijk niet verstandig om dit te doen als er bijvoorbeeld kinderen in de buurt zijn want dan geef je wel een slecht voorbeeld en dat kan dus ook een afweging zijn in het te tonen gedrag. Maar het fundament blijft:

“Regels zijn er voor ons. Wij zijn er niet voor de regels”.

Probeer ze met verstand te hanteren in plaats van als dogma. Dit is ook precies waarop rigide gedrag maatschappelijk mank gaat. De politieagent die op een onzinnige plek of moment een bekeuring uitdeelt puur omdat ie z’n quotum moet halen wordt in mijn ogen terecht uitgejouwd.

Als je vanuit de regels rigide de maatschappij gaat inrichten perk je de leefruimte onnodig in! Het vervelende is dat deze rigide handhavers/volgers dat zelf dus heel anders zien. Zij vinden dat zij het goede voorbeeld geven omdat zij de regels naleven. Al die anderen vertonen laakbaar gedrag. De stelling “Als je de regels volgt, kun je geen fouten maken” is echter bedacht door iemand die je geen enkele verantwoordelijkheid mag laten dragen. Het huldigen van dit credo is namelijk het bewijs dat ie dit niet aankan!  Jammer is dat deze mensen soms zelfs op posities zitten waar je er als samenleving last van hebt (paarse krokodillen).

Als we niet relativerend met regelgeving omgaan vindt er ook nauwelijks evolutie in regelgeving plaats. Die veranderingen gaan meestal namelijk niet vanzelf maar worden in gang gezet naar aanleiding van incidenten of discussies…

Wie niet bereid is regels te overtreden, brengt geen vernieuwing!

Aan de wetgevende kant vind ik het onbegrijpelijk dat de minister de politie een aantal jaren geleden een ’bonnetjesopdracht’ gaf. Oom agent moest minimaal xx bekeuringen per jaar uitdelen om een bepaalde omzet te genereren, dat heette zelfs ‘productief zijn’. Het heeft volgens mij helemaal niets meer met de veilige samenleving te maken en ik vond het ’regelmisbruik’ en een minister onwaardige opdracht. De bedenker hoort naar mijn mening niet op enig politiek niveau thuis. De regeltjes/dictatuur houding komt dus op alle niveaus voor en ik vind nog steeds dat je daar ook altijd tegen moet ageren. Kritisch blijven is een must!

Jeroen Teelen 2018

040521 / 2615

040522 / 2875