Heb je nog andere rare gedachten-spinsels in de lijn van blogje 70?

Ja, nog één ultieme… en die leeft al sinds 1976…

Leven wij in een digitale wereld als onderdeel in
een geweldige (computer)simulatie van onze ‘scheppers’?

Tijdens de colleges over kwantumtheorie in de jaren zeventig, kwam ik erachter dat onze wereld helemaal geen lineair gebeuren is waarin bijvoorbeeld de temperatuur langzaam oploopt over de dag. Nee, in onze hele wereld gebeurt álles in heel kleine stapjes (Planck-constante). Een foton wordt uitgezonden ten koste van een zeer precieze hoeveelheid energie. Ietsje meer of minder en er gebeurt niets.

De wetenschap dat onze hele wereld is opgebouwd rondom zeer precieze kleine stapjes van energiekwanta gaf mij direct het gevoel van een ‘digitale omgeving’, want dat is het dan dus. Eenmaal tot die conclusie gekomen en gefascineerd door computers, maakte ik onwillekeurig de associatie met een computeromgeving. Ik vroeg me toen onmiddellijk af of wij dan niet een onderdeel konden zijn van een gesimuleerde omgeving op de ‘computers van onze scheppers’ (whomever they might be…)? Op zo’n moment denk je vervolgens natuurlijk: “Dat is wel heel erg ver van het ‘padje’ Jeroen!” Dat gevoel kreeg ik destijds namelijk ook omdat mijn vrouw niet reageerde toen ik dat opperde. Die stilte was natuurlijk dodelijk…

En trouwens… leefden die makers van de simulatie dan ook weer in een simulatie? Recursie is ook dodelijk natuurlijk. Hoewel Plato, Zhuangzi en Descartes al met dit soort gedachten speelden, werd het nu niet alleen een filosofische, maar ook een natuurkundige optie. Ik heb het destijds verder maar gewoon naast me neergelegd omdat ik ook dacht dat zoiets natuurlijk niet veel meer kan zijn dan misschien een leuke gedachte voor een SF-film zoals The Matrix, maar… toch… vergeten doe je zoiets nu ook weer niet.

Wetenschappelijke Onderbouwing
Ik was dus zeer verrast te zien dat er ook écht slimme natuurkundigen van naam tot deze vraag komen. Zelfs Discovery Channel (in de serie Through the Wormhole, aflevering: ‘Do we live in the Matrix?’) heeft er afleveringen aan gewijd, waarbij deze insteek zeer serieus en met overtuiging werd beargumenteerd door wetenschappers van naam. Dát vond ik natuurlijk wél heel leuk en het wakkerde mijn enthousiasme hierover natuurlijk onmiddellijk weer aan…
Niét dat ik er nu van overtuigd ben hoor! Dan zou het namelijk ook voor mij niet meer zijn dan een geloof met recursieve pretenties en zou ik dit blogje dus ook niet schrijven. Ik geloof er dus niet in, maar word slechts enthousiast van het feit dat het nu toch een serieus onderwerp blijkt te worden. Het ‘ja of nee’ of ‘wel/niet gelijk hebben’ is in dit stadium van onwetendheid trouwens volledig irrelevant! Het maakt niet uit of het wel of niet waar zal blijken te zijn, maar een wetenschappelijke uitdaging om te proberen het te ontkrachten zou wel mooi zijn.

Mogelijke Onderzoeksvragen
Het is dus wél van belang om de potentie van zo’n overweging nader te onderzoeken. Het zou de wereld op z’n kop kunnen zetten in vele opzichten. Welke argumenten zouden dit inzicht kunnen weerleggen en hoe kunnen we die argumenten vervolgens wetenschappelijk toetsen? Dát zou toch een heel mooi onderwerp kunnen zijn voor een onderzoek. Ik denk dat ik daar vroeger zeker voor te porren zou zijn geweest… Onzeker of ik er iets van gebakken zou hebben, want vergeet niet dat onze eventuele ‘makers’ dan dus vele malen intelligenter moeten zijn dan wij op dit moment en dat zij dat wellicht zouden willen voorkomen…

Publieke Reactie en Grenzen van het Denkbare
Enkele jaren geleden had ik een heel leuk interview over allerlei technologische ontwikkelingen van vroeger, nu en straks, voor Radio Utrecht. Toen ik over deze gedachte een opmerking maakte tegen de interviewer, meldde ze dat dit niét in de uitzending mocht! Het was duidelijk een stap te ver voor de luisteraar, vond ze. Ze schrok zo zichtbaar van mijn opmerking dat ze gedacht moet hebben dat ik volledig de weg kwijt was, haha…
Ik heb dat gevoel trouwens zélf helemaal niet hoor en ik ben ook zeker niet ‘gelovig’ want hiervoor ontbreekt elk bewijs, maar we kunnen het tegenovergestelde ook niet bewijzen. Ik ben dus onwetend en slechts zeer nieuwsgierig wat dan wél het fundament is onder onze digitale wereld… we gaan het ooit zien… (hopelijk). Wat is natuurkunde toch mooi…!

Epiloog: De Toekomst van Simulaties
N.B. Bedenk dat het voor AI, gecombineerd met een quantumcomputer, niet onmogelijk is om via een chip in de hersenen die complete buitenwereld op termijn inderdaad naar wens in te richten en ons zo een nieuw leven te bieden. Ik denk ook dat onze kinderen dat nog gaan meemaken deze eeuw. De fantasie bepaalt waar het schip strandt.

Trouwens, net voordat ik dit blogje postte, heb ik even gegoogeld… Ja hoor… het onderwerp is inmiddels redelijk op temperatuur… leven wij in een digitale simulatie?

Ach leuk… en ik maar denken dat ík van ‘het padje’ af was. 😅 Het zijn er velen… haha…

Jeroen Teelen
Nieuwsgierig zolang het kan…

3 maart 2023

Voor de ‘liefhebbers’ die nu nóg nieuwsgieriger zijn geworden….
MIT hoogleraar Rizwan Virk Virk is een gedreven high tech ondernemer, schrijver, filmmaker, futurist etc… kortom een veelzijdige en boeiende man. Hij benoemt de fysische argumenten die zouden leiden tot de simulatie-insteek en gebruikt game-analogiën om ideeën inzichtelijker te maken, mede gebaseerd op filosofische en statistische grondslag. Hij acht de kans dat we inderdaad in een simulatie leven groter dan de kans dat dit niet zo is, evenals een aantal filosofen. Hoewel pittig om te kunnen volgen (zelfs al weet je wat van de kwantumtheorie, multiverse etc., die man overvalt je met zo veel parate kennis dat je het wel moeilijk krijgt om dat ook nog te ‘wegen’ op relevantie in een perspectief of te betrappen op cirkel-redeneringen of iets dergelijks). Ik wil dus zeker niet beweren dat ik zijn redeneringen of conclusies op waarde kan schatten! Ook de vraag of het ons uiteindelijk zal lukken om onze eigen (gehele) wereld zélf in een simulatie te stoppen komt aan bod (recursieve gedachte). Best heel leuk om te bekijken (1 uur interview). Het verruimt tenminste je blik en daarmee je basis om er iets van te denken anders dan een spontane ongefundeerde afwijzing of omarming van de gedachte. Nogmaals, dat is ook helemaal niet belangrijk! Het is goed om weer uitgedaagd te worden in een nieuwe dimensie van wetenschap en ook al is de Quantumtheorie al meer dan 100 jaren oud, ze opent nog steeds nieuwe deuren. Leuk… weer een nieuwe twijg aan de nog steeds groeiende natuurkunde-boom? Heerlijk!

Verwijzingen voor verdere oriëntatie:

Through the Wormhole: Do we live in the Matrix? – [Discovery Channel Series]

The Matrix (Film) – [1999, Warner Bros.]

Ook Niel deGrasse-Tyson (beroemd Astrofysicus) heeft geen tegenargumenten… Sterker nog, hij heeft heel overtuigende argumenten vóór deze gedachte.

Nick Bostrom (prof filosofie Univ. van Oxford) heeft hier een mooie theorie over opgesteld die de moeite van het lezen waard is…

EOS – Wetenschap: Leven-we-een-computersimulatie?